Daud Ulusow

Maanta la joogo waxaa carro-edeg oo dhan ka aaloosan qeylodhaanta ku saabsan dhibaatooyinka deegaan ee isbedelka cimiladu ugu weynyahay. Meelaha walaaca adagi ka jiro waxaa ka mid ah hoos u dhaca baahsan ee ku yimid tirada duurjoogta adduunka. Duur-joogtu waa xayawaano u koro ama u dhaqan si ka madax bannaan xanaannada dadka. waxaana lagu tiriyaa hantida qaran ee ummadduhu leeyihiin. Noocyada kala ah naasleyda, shimbiraha, xamaaratada iyo kalluunka waxaa ku dhacay hoos-u-dhac gaaraya 69% celcelis ahaan tan iyo 1970, marka loo eego WWF's Living Planet Report 2022.  Afrika marka la eegana in ka badan 6,400 oo xayawaan ah iyo 3,100 dhirta Afrika ayaa halis ugu jira in ay dabar go'aan, sida ururka International Union for the Conservation of Nature (IUCN) uu xusay. Khatartan waxaa inta badan sababteeda leh arrimo isbiirsaday oo ay ficilada dadku keenaan sida; ugaarsiga, ka ganacsiga sharcidarrada ah, iska horimaadka aadanaha iyo duurjoogta ( human-wildlife conflict ), lumi...

"Maxay damal weyn shiteen  Maxay qudhac deebiyeen Waxay dab sudheen dhirtii Dhulkay midab-dooriyeen Bal eeg degelkii hufnaa,  Bir iyo waxa daasad yaal". Dabahuwan —Hadraawi Carrada oo ah lakabka sare ee dhulka kaa oo isku xira dhammaan nolosha dhulka ka jirta. Waxaa lagu tiriyaa mid ka mid ah kheyraadka ugu qaalisan ee aadanaha. Tan iyo markii uu hanaqaaday kacaakii warshadaha, deegaanku waxa uu wajahayay dhibaatooyin tiro beel ah oo uu carroguur-ku ka mid yahay. Carroguur-ku waa lumida carrada qeybteeda kore ee hodonka (fertile) ah, taa oo aasaas u ah wax soo saarka beeraha iyo guud ahaan korintaanka dhirta. Waxaa lumay kala bar carradii kore ee dhulka 150kii sano ee la soo dhaafay. dhir xaalufinta ayaa ah sababta ugu weyn ee carroguur-ka dhalisa. Dhirgoynta, dhuxulaysiga, beerofalashada xaalufinta daaqa, abaaraha, roobyarida, daadka, dabaylaha iyo guud ahaan isbedelka cimilada, ayaa loo tiiriyaa sababaha ugu waaweyn ee carroguur-ka dhaliya. Dhibaatadaa deegaaan ee 'ca...